مقایسه آزمون های عملکرد تیروئید در بیماران با نارسائی کلیوی تحت درمان دیالیز صفاقی و همودیالیز با افراد طبیعی

مقدمه: با توجه به تغییر سطح پروتئین های خون در دیالیز صفاقی (capd) و مطالعات معدود موجود در زمینه تغییرات هورمون های تیروئیدی در این روش، در این مطالعه به مقایسه سطح سرمی این هورمون ها در دو روش capd و همودیالیز (hd) پرداخته شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه مورد ـ شاهدی بیماران تحتcapd، بیماران تحت hd و افراد سالم که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. افراد دیالیزی در هر گروه به مدت حداقل سه ماه تحت دیالیز بودند. هیچ کدام از افراد سابقه بیماری تیروئید نداشتند و داروهای مؤثر بر عملکرد آزمون های تیروئیدی نیز مصرف نمی کردند. در هر فرد از گروه capd بین دو تعویض مایع دیالیز و گروه hd درست پیش از شروع دیالیز و تزریق هپارین یک نمونه ناشتا گرفته شد. سطح سرمی tt3،tt4، ft3، ft4 و tbg به روش ria و tsh به روش irma اندازه گیری شد. داده ها به صورت میانگین ± انحراف معیار، میانه و interquartile (25-75) گزارش شد. برای مقایسه میانگین بین گروه ها از آزمون anova و سپس جهت post hoc از آزمون توکی و جهت مقایسه متغیرهای با توزیع غیرنرمال از آزمون کروسکال ـ والیس توسط نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: 24 بیمار تحت capd، 36 بیمار همودیالیزی و 36 فرد سالم با میانگین سنی 3±51، 3±54 و 2±40 سال انتخاب شدند. میانگین tt3در capd، hd و سالم به ترتیب 4/3±106، 5/5±113 و 4/3±112 ng/dl بود که تفاوت معنی داری نداشت. میانگین tt4 در capd، hd و سالم به ترتیب 3/0±6/6، 2/0±6/6 و 3/0±8/8 μg/dl بود که در دو گروه capd، hd نسبت به گروه کنترل پایین تر بود (001/0p<) اما بین دو گروه دیالیزی تفاوتی مشاهده نشد. میانگین ft3 در گروه های capd، hd و سالم به ترتیب 1/0±9/2، 1/0±1/3 و 1/0±8/3 پیکومول در لیتر بوده که این میزان در capd و hd کمتر از گروه کنترل بود (001/0p<) ولی بین گروه دیالیزی ها تفاوتی مشاهده نشد. میانگین ft4 در افراد capd، hd و سالم به ترتیب 3/1±2/19، 0/1±8/15 و 6/0±3/14 pmol/l در لیتر بود که در افراد گروه capd از گروه hd و سالم بالاتر بود ( 05/0p<). میانگین tbg به ترتیب 8/0±7/16، 5/0±5/7 و 4/0±5/8 iu/ml در گروه capd، hd و افراد طبیعی بود که به میزان معنی داری در افراد capd از دو گروه دیگر بیشتر بود (001/0p<). میانه و iq(25-75) سطح سرمی tsh در capd، hd و سالم به ترتیب (45/2-95/0) 4/1، (7/1- 9/0) 2/1 و (1/1-6/0) 8/0 miu/ml بود که این میزان فقط در گروه capd نسبت به گروه کنترل بالاتر بود (001/0p<). در مجموع دو مورد از tsh بالاتر از حد طبیعی فقط در گروه capd مشاهده شد. میزان آلبومین در capd، hd و سالم به ترتیب 2/0±6/3، 1/0±8/3 و 03/0±2/4 g/dl بود که در گروه capd و hd از کنترل کمتر بود (01/0p<). نتیجه گیری: تمامی شاخص های عملکرد تیروئید به جز ft4 و tbg در بیماران با capd مشابه با hd است. با توجه به تشابه تغییرات آزمون های عملکرد تیروئید درcapd وhd ، به نظر نمی رسد که انجام capd در مقایسه با hd اثر قابل توجه دیگری بر شاخص های عملکرد تیروئید داشته باشد.